Początek roku to dla wielu z nas czas rozliczenia z fiskusem. Chyba nikt z nas nie przepada za żmudnym wypełnianiem pitów a chyba nikomu nie uśmiecha się oddawanie dużej części naszych dochodów państwu. Mówi się, że w życiu są tylko 2 pewne rzeczy: śmierć i podatki… Jest jednak dużo sposobów na uniknięcie płacenia gigantycznych podatków. Bardzo istotna jest tu dogłębna znajomość obowiązujących przepisów. Celem tego artykułu jest przybliżenie niektórych zagadnień z dziedziny prawa podatkowego.

Zacznijmy od początku. Co to takiego w ogóle jest podatek vat? Zgodnie z definicją VAT (ang. Value Added Tax) to w dosłownym tłumaczeniu „podatek od wartości dodanej” nazywany jest w Polsce podatkiem od towarów i usług. W Polsce został on wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. ale po wejściu Polski do Unii Europejskiej prawo musiało zostać dostosowane do unijnych dyrektyw i 11 marca 2004 roku ustawa została uaktualniona.

Podatkiem tym obciążone są np.: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Podatnikami zobowiązanymi do płacenia podatku VAT są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności, natomiast organy administracji publicznej, urzędy administracji publicznej nie są zobowiązane do płacenia tego podatku. Dla zainteresowanych: .

Zacznijmy od podstaw. Co to takiego w ogóle jest podatek vat? Zgodnie z definicją VAT (ang. Value Added Tax) to w dosłownym tłumaczeniu „podatek od wartości dodanej” nazywany jest w naszej ojczyźnie podatkiem od towarów i usług. W Polsce został on wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. ale po wejściu Polski do Unii Europejskiej prawo musiało zostać dostosowane do unijnych przepisów i 11 marca 2004 roku ustawa została nowelizowana. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Podatnikami zobowiązanymi do płacenia podatku VAT są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności, natomiast organy administracji publicznej, urzędy administracji publicznej nie są zobowiązane do płacenia tego podatku.

W szczególnych przypadkach podatnik może uzyskać zwrot vat. Płatnikom, którzy dokonują obrotu opodatkowanego w całości lub w części, stawką niższą niż 23%, przysługuje prawo do zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku do wysokości nieprzekraczającej równowartości 23% obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi oraz podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług. Podatnikom dokonującym sprzedaży opodatkowanej wyłącznie stawką 23%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.. Inna kwestia to obciążenia podatkowe w Irlandii: gazeta.ie/art/podatki.html.

Kolejną ważną z prawnego punktu widzenia kwestią jest typ zawieranej między stronami umowy. Pracownik może być zatrudniony w przedsiębiorstwie w ramach umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Każda z tych form zatrudnienia różni się od innych. Zasadniczą różnicą są odprowadzane przez pracownika oraz pracodawcę składki. Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło zawierane są w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, a nie jak w przypadku umowy o pracę – Kodeksu pracy. Wynika z tego, że wykonawcy nie są chronieni przed nieuzasadnionym zwolnieniem, nie wypłaca im się nadgodzin, nie mogą żądać urlopu ani wypłaty chorobowego. Widzimy więc, że jest to elastyczna i tańsza forma zatrudniania. Ważne jest również, iż umowa o dzieło oraz niektóre umowy zlecenia nie podlegają oskładkowaniu. Dodatkowo skorzystać można z ryczałtowych kosztów uzyskania przychodu. Jeśli zlecenie wykonywane jest poza siedzibą przedsiębiorstwa, nie nalicza się składki wypadkowej.

Inną ciekawą formą zatrudnienia jest samozatrudnienie. Oznacza ono sytuację, w której osoba prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek i własne ryzyko. W Polsce termin ten odnosi się typowo do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ta forma zatrudnienia jak wszystkie inne ma dużo zalet i wad. Ważną zaletą samozatrudnienia jest fakt posiadania zarobków. Inną korzyścią, jaką daje samozatrudnienie, jest możliwość samodzielnego zorganizowania swojej pracy. Oznacza to ,że człowiek pracuje tyle, ile chce, kiedy chce i jak mu się podoba. Często jednak zdarza się, że podatnik jest tylko na papierze zatrudniony przez samego siebie a w praktyce pracuje w ramach innej firmy dostosowując swój czas pracy do warunków panujących w firmie. Osiągając przychody w ramach samozatrudnienia można skorzystać z wielu ulg. Typowe oszczędności to między innymi: wrzucanie w koszty określonych wydatków związanych z pracą, możliwość odliczenia podatku VAT przy zakupach, opłacalne formy opodatkowania. Osoby decydujące się za samozatrudnienie mogą również liczyć na zwiększenie swoich dochodów, które sami mogą ustalać. Osoby, które chcą założyć swój własny biznes powinny poważnie rozważyć ten sposób zatrudnienia.

Wszystkie przepisy dotyczące zatrudnienia w ramach umowy o pracę reguluje tzw. prawo pracy. Jest to gałąź prawa obejmująca ogół regulacji w zakresie stosunku pracy konkretnego pracownika i pracodawcy jako stron stosunku pracy oraz regulacji dotyczących organizacji pracodawców i pracowników, układów i sporów zbiorowych, a także partycypacji pracowniczej i dialogu w zbiorowych stosunkach pracy. Większość przepisów regulujących sprawę zatrudnienia zawarta jest w kodeksie pracy, jednak dużo innych ustaw również odnosi się do tej kwestii. Podstawowe pojęcia prawa pracy to: pracownik, pracodawca, stosunek pracy, wynagrodzenie, zatrudnienie, zwolnienie, umowa o pracę, umowa zlecenia, umowa o dzieło, rokowania pracownicze, spór zbiorowy, strajk.

Innym ważnym terminem jest słowo zus praca. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (oficjalny skrót ZUS) to państwowa instytucja publicznoprawna realizująca zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Zakres działania, zadania i funkcjonowanie ZUS określają ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz statut ZUS. Do najważniejszych obowiązków tej instytucji zaliczamy: realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, dochodzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w drodze egzekucji administracyjnej i sądowej, dysponowanie środkami finansowymi Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), Funduszu Rezerwy Demograficznej (środki FRD mogą być uruchomione najwcześniej w 2009 r.) oraz Funduszu Alimentacyjnego w stanie likwidacji oraz realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych oraz kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy. Nie jest to urząd szczególnie lubiany w naszym kraju…

W treści artykułu zostały poruszone tylko niektóre kwestie dotyczące podatków, bez zagłębiania się w szczegóły. Chcąc poznać szczegółowo to zagadnienie należy wczytać się ze zrozumieniem w ustawy regulujące daną kwestię. Wszystkie teksty ustaw znajdziecie w dzienniku ustaw dostępnym również w sieci. Zapraszam do lektury!